Powered By Blogger

Πέμπτη 23 Μαΐου 2019

ΣΥΧΝΟ ΛΑΘΟΣ ΚΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΣΕ -ΟΣ

Ἕνα πολὺ συχνὸ λάθος ποὺ ἀκοῦμε πλέον εἶναι ἡ προσφώνηση τῶν ὀνομάτων σὲ «-ος». Λόγῳ ἀμάθειας, ἀλλὰ καὶ ἐσφαλμένης πεποίθησης ὅτι πρόκειται γιὰ κάτι τὸ λαϊκὸ καὶ ὄχι εὐγενικό, ἔχει περαστεῖ λίγο ἡ πεποίθηση  ὅτι δὲν εἶναι σωστὸ τὸ νὰ λέμε π.χ. κύριε Εὐαγγελάτε, κύριε Ἀλαβάνε, θεῖο, κ.λπ. Ἴσως εἶναι καὶ ἀπὸ ἀμάθεια ἤ καὶ σύγχυση μὲ ἀντίστοιχες προσφωνήσεις "κύριε Νίκο" "κύριε Γιώργο" κ.λπ.

Γραμματικῶς, ὅμως, ἂν κάποιος τὸ ψάξῃ, θὰ δῇ ὅτι τὰ πράγματα εἶναι ἀρκετὰ ἁπλά· ἡ κλητικὴ τῶν ὀνομάτων καὶ γενικώτερα τῶν σὲ «-ος» εἶναι «-ε».
Οἱ ἐξαιρέσεις ποὺ ὑπάρχουν σὲ αὐτὸν τὸν κανόνα, κανονικὰ εἶναι ὅτι τὰ χαϊδευτικὰ ὀνόματα ἔχουν στὴν κλητική τους κατάληξη «-ο».
Ἔτσι ἔχουμε:
«Ἀλέξανδρε» ἀλλὰ «Ἀλέκο»
«Νικόλαε» ἀλλὰ  «Νίκο»
«Γεώργιε» ἀλλὰ «Γιῶργο»
(Στὰ «Πέτρος» «Παῦλος» λόγῳ προσομοίωσης ἰσχύει κλητικὴ καὶ μὲ «-ο», πέραν τοῦ κανονικοῦ «-ε», ἂν καὶ δὲν ᾖναι χαϊδευτικά)

Τὰ ἐπώνυμα προερχόμενα ἀπὸ ὑποκοριστικά, δηλαδή τὰ σε: «-ιτσος» «-ουκος» «-ακος» ἔχουν κλητική σὲ «-ο» ἀλλὰ καὶ αὐτὰ ποὺ προέρχονται ἀπὸ ξένες ἐξελληνισμένες ὀνομασίες
«Κύριε Κουτσούκο» «Κύριε Παπαδάκο», «Κύριε Βενιζέλο»

Ἀλλά, κανονικά:
«Κύριε Μικρούτσικε» «Παπαδόπουλε» «Εὐαγγελάτε»  κ.λπ.