ΣΥΧΝΟ ΛΑΘΟΣ: ΣΥΝΗιΡΗΜΕΝΑ ΣΕ «-ΟΩ»

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Ὑπάρχουν σήμερα συνῃρημένα ῥήματα, ποὺ χρησιμοποιοῦνται σὲ λόγιο ὕφος καὶ χρήζουν κάποιας προσοχῆς, καθὼς εἶναι ἀρχαιοπρεπή. Πρόκειται γιὰ συνῃρημένα σὲ «-όω», ποὺ κυρίως τὰ τῆς ἐνεργητικῆς φωνῆς ἀνορθογραφοῦνται κατὰ κόρον.

(σὲ ἐνεργητική) πληρῶ, ἀξιῶ, ἐκπληρῶ, ἀπαξιῶ

(σὲ μεσοπαθητική) ὑποχρεοῦμαι, ἰσοῦμαι, καρποῦμαι... 

π.χ. πληροῖ τὶς προϋποθέσεις,

      ἀπαξιοῖ νὰ ἀπαντήσῃ

         

κ.λπ.

«ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ» ἢ «ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ»

Τὸ «μεγέθυνση γράφεται ἢ προφέρεται συχνὰ ὣς «μεγένθυση» ἤ «μεγένθυνση». Ὅπως συμβαίνει καὶ μὲ τὸ «ὡρίμαση» τὸ οὐσιαστικό παράγεται ἀπὸ τὸ ῥῆμα, ἐπομένως πρέπει νὰ εἶναι ὅμοιο μὲ τὸ θέμα τοῦ ῥήματος μαζὶ μὲ τὸ ἐπίθεμα (κατάληξη) τοῦ οὐσιαστικοῦ.


Ἔτσι:
μέγεθος> μεγεθ-ύνω>μεγέθυν-ση




παρομοίως: ὁμαλός>ἐξομαλ-ύνω>ἐξομάλυν-ση
                   μῆκος> ἐπιμηκ-ύνω>ἐπιμήκυν-ση κ.λπ.

«ΩΡΙΜΑΣΗ» ἢ «ΩΡΙΜΑΝΣΗ»

Η λέξη «ὡρίμαση» παράγεται ἀπὸ τὸ ῥῆμα «ὡριμάζω» καὶ ὅλα τὰ ῥήματα σὲ «-άζω» δίνουν οὐσιαστικά σὲ «-άση»
π.χ.  
       ἐκφράζω-ἔκφραση 
       παρουσιάζω-παρουσίαση   κ.λπ.


Ἡ κατάληξη «-άνση» ἀνήκει σὲ παράγωγα ῥημάτων μὲ κατάληξη «-αίνω».
π.χ. 
      θερμαίνω-θέρμανση
      ξηραίνω-ξήρανση
      σημαίνω-σήμανση    κ.λπ. 


Ῥῆμα «ὡριμαίνω» δὲν ὑπάρχει.

«ΤΣΥΜΑ-ΤΣΥΜΑ» ὄχι «ΤΣΙΜΑ-ΤΣΙΜΑ»

Τσῦμα-τσῦμα: 

α) ἄκρη-ἄκρη

β) μὲ δυσκολία, ἴσα-ἴσα, στὸ ὅριο. (πρόκειται γιὰ ἀντιδάνεια λέξη) τσύμα<ἰταλ. cima «κορυφή (βλαστοῦ), ἄκρη» <λατ. cῑma/cȳma «κύημα, νεαρὸς βλαστός» < ἀρχ. κῦμα, (ἄλλος τύπος γιὰ τὸ κύημα< κύω/κυέω)

ΣΚΟΛΙΩΣΗ....

Πρόκειται γιὰ δυσμορφία τῆς σπονδυλικῆς στήλης. 

Σκολίωση<σκολίωσις<σκολοῦμαι<σκολιός (=στραβός)

«Ἔχω ἀπαυδήσει» ὄχι «ἔχω ἀπηυδήσει»

Ἐπειδή πρόκειται γιὰ ῥῆμα λόγιο κυρίως, ἡ συχνή του χρήση στὸν 

ἀόριστο «ἀπηύδησα» ἔχει ἐπηρεάσει τὴν χρήση καὶ τῶν ἄλλων 

χρόνων λανθασμένα. Τὸ ῥῆμα εἶναι «ἀπαυδῶ» (ἀπαυδᾶς,

 ἀπαυδᾶ... ἀπηύδυσα...) καὶ ὅπου δὲν ὑπάρχει ἡ αὔξηση πρέπει νὰ 

προσέχουμε. Ἔτσι : ἔχω ἀπαυδήσει.




ΑΠΑΥΔΩ<ἀπὸ + αὐδή (=φωνή, ὀμιλία)

ΕΤΕΡΟΘΑΛΗΣ καὶ ΘΕΤΟΣ...

Ποιά ἡ διαφορὰ μεταξὺ «ἐτεροθαλῆς» καὶ «θετός»;


 Ἐτεροθαλή εἶναι τὰ ἀδέρφια, ποὺ ἔχουν τὸν ἕναν γονέα κοινό 


(ὑπάρχει γονιδιακὴ σχέση)

Θετὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ εἴτε προκύπτουν ἀπὸ ἕναν νέο γάμο εἴτε ἀπὸ 

υἱοθεσία. [δὲν ὑπάρχει (ἄμεση) γονιδιακὴ σχέση]