«ΧΑΡΙΣ ΣΕ» ἢ «ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ»;

Πολὺ συχνὴ στὴν καθημερινότητα ἡ ἐσφαλμένη χρήση αὐτῶν τῶν δύο φράσεων.
Ὅμως, ὑπάρχει διαφορὰ ὡς πρὸς τὴν φόρτιση τῶν δύο φράσεων.


Τὸ «χάρις σὲ»* εἶναι γιὰ θετικὰ γεγονότα ἐνῷ τὸ  «ἐξ αἰτίας» γιὰ ἀρνητικά. Εἰδάλλως ἡ λέξη «λόγῳ (+γενική)» μπορεῖ νὰ χρησιμοποιηθεῖ καὶ στὶς δύο περιπτώσεις.


π.χ. «Χάρις στὴν ἐξυπνάδα του μπόρεσε νὰ σωθεῖ»     (θετικό)
       «Ἐξ αἰτίας τοῦ πολέμου χάθηκαν πολλὲς ζωές.» (ἀρνητικό)


Τὸ ἴδιο παρατηρεῖται καί σὲ ἄλλες γλῶσσες, ὅπως στὰ :


Γαλλικά:     grace à   (χάρις σὲ)
                à cause de (ἐξ αἰτίας)


Ἀγγλικά:  thanks to    (χάρις σὲ)
               because of   (ἐξ αἰτίας)




   
*Ἡ φράση «χάρις σὲ» προέρχεται ἀπὸ τὴν φράση:
«χάρις ὀφείλεται σὲ (κάποιον/κάτι ποὺ κάτι προσέφερε)» δηλαδή εἶναι σὲ ὀνομαστική. Ἔτσι, πολλὲς φορὲς χρησιμοποιεῖται καὶ ἡ μορφὴ τῆς κοινῆς νεοελληνικῆς «χάρη» ἀντὶ τῆς πιὸ λόγιας καὶ ἀρχαίας ὀνομαστικῆς «χάρις». Δηλαδή, «χάρη σὲ».


Ἐπίσης, ἡ λέξη «χάρις» χρησιμοποιεῖται στὴν αἰτιατικὴ «χάριν» συντασσόμενη μὲ γενική σὰν καταχρηστικὴ πρόθεση στὴν θέση τῶν «γιὰ», «ὑπέρ».
π.χ. «παραδείγματος χάριν» ἀντὶ «γιὰ παράδειγμα»
       «χάριν εὐφωνίας»  ἀντὶ «γιὰ εὐφωνία»
       «χάριν τῆς πατρίδος» ἀντὶ «ὑπὲρ τῆς πατρίδος»