Πολλὲς ξένες λέξεις εἰσχώρησαν καὶ εἰσχωροῦν στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα (ἂν καὶ τὶς περισσότερες φορὲς εἶναι περιττὲς καθὼς ὑπάρχουν ἀντίστοιχες ἑλληνικὲς) Ὅμως, παλαιότερα ὑπῆρχε ἡ ἀντίληψη ὅτι τὶς ξένες λέξεις δὲν πρέπει νὰ τὶς κλίνουμε, καθ᾿ ὅτι δὲν εἶναι ἑλληνικές. Ἔτσι μᾶς μάθαιναν καὶ στὸ σχολεῖο.
Ὅμως, στὸ σχολεῖο καὶ ἄλλα περὶ τῆς γλώσσας μαθαίναμε, ἀλλὰ ἦταν λανθασμένα. (π.χ. παλικάρι, ἀγόρι κ.ἀ. ποὺ κανονικὰ εἶναι : παλληκάρι, ἀγώρι κ.ἀ.) Αὐτὸ τὸ ἔχει ἐπικρίνει καὶ ὁ κος Μπαμπινιώτης, θεωρώντας ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρξῃ ἕνας ἐξορθολογισμὸς στὴν σχολικὴ γραμματικὴ καὶ ὀρθογραφία.
Ὅσον ἀφορᾶ στὴν κλίση τῶν λέξεων, ὁ κος Μπαμπινιώτης (κάτι ποὺ ἐνστερνίζομαι ἀκράδαντα) ἐξέφρασε τὴν ἄποψη ὅτι ἐφ᾿ ὅσον οἱ ξένες λέξεις (καὶ ὀνόματα) μποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν στὸ ἑλληνικὸ κλιτικὸ σύστημα, (ἔχουν δηλαδή ἑλληνόμορφη κατάληξη) μποροῦν νὰ κλίνονται κανονικά. Πόσο μᾶλλον ἂν ἔχουν περάσῃ στὴν καθημερινὴ ὁμιλία.
π.χ.
τὸ παλτὸ (γαλ. palteau), τοῦ παλτοῦ... τὰ παλτά, τῶν παλτῶν... κ.λπ.
ἡ πόρτα (ιτ. porta) τῆς πόρτας, τὴν πόρτα... οἱ πόρτες; τῶν πορτῶν... κ.λπ.
(τ)ὁ στυλό(ς)[<τὸ ἀρσενικὸ γένος ἀπὸ ἔλξη πρὸς τὸ «ὁ στυλογράφος»], τοῦ στυλοῦ...κ.λπ.
τὸ μετρό, τοῦ μετροῦ...κ.λπ.
τὸ πάρτι, τοῦ παρτιοῦ... τὰ πάρτια, τῶν παρτιῶν...κ.λπ (ὅπως, τὸ γλέντι, τοῦ γλεντιοῦ... τὰ γλέντια κ.λπ.)
ὁ Τώμας, τοῦ Τώμα... κ.λπ.
ἡ Μόνικα, τῆς Μόνικας.... κ.λπ.
Ἀντίστοιχα δὲν θὰ ἀναλογιζόμαστε κάθε φορὰ ποὺ ἔχουμε μιὰ Μαίρη ἢ Βίκη ἀπέναντί μας γιὰ τὸ ἂν ᾖναι ξένης καταγωγῆς ἢ ὄχι, γιὰ νὰ κλίνουμε τὸ ὄνομα.
*Στὴν ἀρχαιότητα ἔκλιναν κανονικὰ ὅλες τὶς λέξεις καὶ τὰ ὀνόματα, ἑλληνικὰ καὶ μή... Βέβαια, τὶς περισσότερες φορὲς -ὅπως καὶ πρὶν ὡρισμένα χρόνια- ἐξελλήνιζαν τὶς λέξεις καὶ τὰ ὀνόματα, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ τὰ μιλοῦν ἐυκολώτερα, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ τὰ φέρουν πιὸ κοντὰ στὸν δικό τους πολιτισμικὸ χαρακτήρα.
π.χ. ὀνόματα ὅπως: Ἱησοῦς, Ἰωάννης καὶ ἄλλα ἐβραϊκὰ ὀνόματα ἢ περσικά(π.χ. Ξέρξης, Δαρεῖος, κ.ἀ.), ἀλλὰ καὶ κάθε ἄλλης γλώσσας.
στὰ νεώτερα χρόνια: Βολταῖρος, Βάκων, Νεύτων, Σακεσπῆρος, κ.ἀ.
Εἶναι, λοιπόν, ἡ μὴ κλίση λέξεων σὰν μία μορφὴ ὑποκριτισμοῦ ἀπέναντι στὴν ἴδια τὴν γλῶσσα, ποὺ ἔχει μία μοναδικὴ τάση νὰ κλίνῃ τὶς λέξεις, γιὰ νὰ διαφοροποιῇ τροπικότητες, ποὺ εἶναι σπάνιο φαινόμενο σὲ ἄλλες γλῶσσες. Καὶ αὐτὸ ὠθεῖ πολλὲς φορὲς νὰ ξεχνᾶμε καὶ αὐτὲς ποὺ κλίνονται ἐκ δημιουργίας τους, καθὼς εἶναι ἑλληνικότατες, ἐπειδὴ θεωρεῖται τάχα περίεργο ἀκουστικά.
π.χ. τὸ τάβλι, τοῦ ταβλι, τὰ τάβλι... ἐνῷ εἶναι τὸ τάβλι, τοῦ ταβλιοῦ (ἢ καὶ ταβλίου)... τὰ τάβλια, τῶν ταβλιῶν (ἢ καὶ ταβλίων)...
Ὅμως, στὸ σχολεῖο καὶ ἄλλα περὶ τῆς γλώσσας μαθαίναμε, ἀλλὰ ἦταν λανθασμένα. (π.χ. παλικάρι, ἀγόρι κ.ἀ. ποὺ κανονικὰ εἶναι : παλληκάρι, ἀγώρι κ.ἀ.) Αὐτὸ τὸ ἔχει ἐπικρίνει καὶ ὁ κος Μπαμπινιώτης, θεωρώντας ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρξῃ ἕνας ἐξορθολογισμὸς στὴν σχολικὴ γραμματικὴ καὶ ὀρθογραφία.
Ὅσον ἀφορᾶ στὴν κλίση τῶν λέξεων, ὁ κος Μπαμπινιώτης (κάτι ποὺ ἐνστερνίζομαι ἀκράδαντα) ἐξέφρασε τὴν ἄποψη ὅτι ἐφ᾿ ὅσον οἱ ξένες λέξεις (καὶ ὀνόματα) μποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν στὸ ἑλληνικὸ κλιτικὸ σύστημα, (ἔχουν δηλαδή ἑλληνόμορφη κατάληξη) μποροῦν νὰ κλίνονται κανονικά. Πόσο μᾶλλον ἂν ἔχουν περάσῃ στὴν καθημερινὴ ὁμιλία.
π.χ.
τὸ παλτὸ (γαλ. palteau), τοῦ παλτοῦ... τὰ παλτά, τῶν παλτῶν... κ.λπ.
ἡ πόρτα (ιτ. porta) τῆς πόρτας, τὴν πόρτα... οἱ πόρτες; τῶν πορτῶν... κ.λπ.
(τ)ὁ στυλό(ς)[<τὸ ἀρσενικὸ γένος ἀπὸ ἔλξη πρὸς τὸ «ὁ στυλογράφος»], τοῦ στυλοῦ...κ.λπ.
τὸ μετρό, τοῦ μετροῦ...κ.λπ.
τὸ πάρτι, τοῦ παρτιοῦ... τὰ πάρτια, τῶν παρτιῶν...κ.λπ (ὅπως, τὸ γλέντι, τοῦ γλεντιοῦ... τὰ γλέντια κ.λπ.)
ὁ Τώμας, τοῦ Τώμα... κ.λπ.
ἡ Μόνικα, τῆς Μόνικας.... κ.λπ.
Ἀντίστοιχα δὲν θὰ ἀναλογιζόμαστε κάθε φορὰ ποὺ ἔχουμε μιὰ Μαίρη ἢ Βίκη ἀπέναντί μας γιὰ τὸ ἂν ᾖναι ξένης καταγωγῆς ἢ ὄχι, γιὰ νὰ κλίνουμε τὸ ὄνομα.
*Στὴν ἀρχαιότητα ἔκλιναν κανονικὰ ὅλες τὶς λέξεις καὶ τὰ ὀνόματα, ἑλληνικὰ καὶ μή... Βέβαια, τὶς περισσότερες φορὲς -ὅπως καὶ πρὶν ὡρισμένα χρόνια- ἐξελλήνιζαν τὶς λέξεις καὶ τὰ ὀνόματα, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ τὰ μιλοῦν ἐυκολώτερα, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ τὰ φέρουν πιὸ κοντὰ στὸν δικό τους πολιτισμικὸ χαρακτήρα.
π.χ. ὀνόματα ὅπως: Ἱησοῦς, Ἰωάννης καὶ ἄλλα ἐβραϊκὰ ὀνόματα ἢ περσικά(π.χ. Ξέρξης, Δαρεῖος, κ.ἀ.), ἀλλὰ καὶ κάθε ἄλλης γλώσσας.
στὰ νεώτερα χρόνια: Βολταῖρος, Βάκων, Νεύτων, Σακεσπῆρος, κ.ἀ.
Εἶναι, λοιπόν, ἡ μὴ κλίση λέξεων σὰν μία μορφὴ ὑποκριτισμοῦ ἀπέναντι στὴν ἴδια τὴν γλῶσσα, ποὺ ἔχει μία μοναδικὴ τάση νὰ κλίνῃ τὶς λέξεις, γιὰ νὰ διαφοροποιῇ τροπικότητες, ποὺ εἶναι σπάνιο φαινόμενο σὲ ἄλλες γλῶσσες. Καὶ αὐτὸ ὠθεῖ πολλὲς φορὲς νὰ ξεχνᾶμε καὶ αὐτὲς ποὺ κλίνονται ἐκ δημιουργίας τους, καθὼς εἶναι ἑλληνικότατες, ἐπειδὴ θεωρεῖται τάχα περίεργο ἀκουστικά.
π.χ. τὸ τάβλι, τοῦ ταβλι, τὰ τάβλι... ἐνῷ εἶναι τὸ τάβλι, τοῦ ταβλιοῦ (ἢ καὶ ταβλίου)... τὰ τάβλια, τῶν ταβλιῶν (ἢ καὶ ταβλίων)...
Αγαπητέ Αλέξανδρε, αν θυμάμαι καλά από το σχολείο, ο κανόνας έλεγε ότι δεν κλίνουμε ξένες λέξεις στη γλώσσα τους!
ΑπάντησηΔιαγραφήΔηλαδή αυτό που απαγορεύεται είναι "τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί". Άσε που τις προάλλες άκουσα το εξής ωραίο από έναν μαθητή μου στα ΙΕΚ: "Διδάσκεις και σε άλλα ΙΕΚς;"!
Όμως, και συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, μπορούμε (και πρέπει λέω εγώ) να ελληνοποιούμε και να κλίνουμε τις ξένες λέξεις (όπου είναι δόκιμο φυσικά) γιατί ακριβώς εκεί βρίσκεται και η μαγεία Ελληνικής, ότι μπορεί να το κάνει κι ότι έτσι εξελίχθηκε και συνεχίζει να εξελίσσεται.
Το έχω σχολιάσει αναλυτικότερα, με αφορμή τα κόμιξ, εδώ.
Εἶναι θέμα καθαρὰ ἐπιρροῆς ἀπὸ τὰ ἀγγλικά. Ἐγὼ εἶμαι ὑπὲρ τῆς κλίσης ὅσων δομικὰ μποροῦν νὰ κλιθοῦν. Ἄλλωστε, θὰ φτάναμε νὰ λέμε "τῆς πόρτα", "τῆς κάβα" καταντᾶ παράλογο. Ἡ γλῶσσα αὐτὴ ἔχει μία ἰδιαιτερότητα καὶ κρίμα εἶναι νὰ τὴν σκοτώνουμε ἔτσι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤὸ «κώμιξ» ἀπὸ τὸ «κωμικογράφημα». Ἐνδιαφέρον τὸ ἄρθρο σου. :)
"Κώμιξ"! Ναι!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜου έφτιαξες τη μέρα!
Θα το βάλω στη συλλογή μου μαζί με το "ρεμείξ"!
Κατά τη γνώμη μου ο βασικός λόγος που δεν πρέπει να κλίνουμε τις ξένες λέξεις στη γλώσσα τους είναι η αδυναμία συνέπειας:
ΑπάντησηΔιαγραφήΩραία, είναι αγγλικό και κοτσάρεις ένα σίγμα στο τέλος. Αν είναι γαλλικό ή γερμανικό, είναι πιο δύσκολο αλλά αρκετοί θα ξέρουν να το κάνουν. Είναι ιταλικό; Κάποιοι εξεζητημένοι σχολιαστές μουσικής θα πουν «τα σόλι, τα βιολοντσέλι» και άλλες αηδίες.
Άμα είναι ρώσικο; Τούρκικο; Γιαπωνέζικο; Είναι κανείς που να ξέρει τη γραμματική κάθε πιθανής γλώσσας από την οποία κάποια στιγμή η ελληνική θα πάρει ένα δάνειο;
Μετά:
Αν προέρχεται από γλώσσα που έχει και πτώσεις, θα εφαρμόσουμε κι εκεί τη γραμματική της αρχικής γλώσσας; Το πιροζόκ, του πιροσκά, τα πιροσκί, των πιροσκόφ; Και αν είναι γλώσσα που έχει περισσότερες ή λιγότερες ή όχι ακριβώς αντίστοιχες πτώσεις με τις τέσσερις δικές μας, θα βάλουμε αυτήν που απαιτεί η ελληνική σύνταξη ή η ξένη;
Επειδή όλα αυτά είναι αδύνατο να γίνουν (κι αν γίνουν δε θα βοηθήσουν κανέναν να επικοινωνήσει καλύτερα), είναι πολύ απλούστερο να εφαρμόζουμε ή τον κανόνα της ακλισίας, που δεν είναι δα και χτεσινός (οι Γραφές δε λένε «το χερούβ, τα χερουβείμ), ή του εξελληνισμού.
Με μέτρο όμως. «Τα πάρτια» δε λέγεται, για τον απλούστατο λόγο ότι ...δε λέγεται! (Αυτός είναι «Ο» βασικότερος κανόνας της γλώσσας.)
Ποτέ όμως το ταξί-τα ταξιά...
ΑπάντησηΔιαγραφήΛέμε το τανκς (αντί του ορθού τάνκ), τα φαξ (και όχι φάξες),τού Σικάγου (αντί τοϋ Σικάγκο, καθώς θα αγγλοποιούσαμε τις λέξεις...
Είνσι αυτά που σκέφθηκα πρόχειρα. Ευχαριστώ.
Όλες οι ξένες λέξεις προφέρονται με τον αριθμό και τη πτώση που έγιναν γνωστές στη χώρα μας..π.χ. τανκς,φαξ, ταξί,ντόνατς, πάμπερς,σιντί,ντιβιντί,κομπιούτερ, μαγιώ,κομπινεζόν...κλπ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην ελληνική γλώσσα δεν κλίνουμε τις ξένες λέξεις όταν μιλάμε ελληνικά, εκτός και αν οι ξένες λέξεις έχουν ελληνοποιηθεί π.χ. τα παλτά,τα παπούτσια,τα κοστούμια,οι φανέλες,οι λεβέντες.κ.λ.π.
Επειδή η γλώσσα μας είναι πολύ πλούσια και έχει και επιρροές από πολλά μέρη του κόσμου, θα πρέπει να είμαστε συνεπείς στο λόγο μας σύμφωνα με τον κανόνα της γραμματικής που λέει ότι: δεν κλίνουμε τις ξένες λέξεις ούτε στη γκώσσα τους ούτε στην ελληνική (όταν μιλάμε Ελληνικά), αλλά τις χρησιμοποιούμε ακριβώς έτσι όπως πρωτοεμφανίστηκαν.
Με αυτό τον τρόπο θα προστατεύουμε τόσο τη γλώσσα μας (να μη γίνουμε πύργος της Βαβέλ),όσο και τον εαυτό μας, ώστε να μη φανεί κάποια στιγμή η αμάθειά μας (σχετικά με τις ρίζες των λέξεων),παράλληλα σεβόμαστε και τους μεγάλους ανθρώπους που έχουν το δικαίωμα να αντιλαμβάνονται τις συζητήσεις-ειδήσεις στη χώρα τους.
Ο συριγμός που έχει προκύψει τον τελευταίο καιρό στη γλώσσα μας λόγω της χρήσης του αγγλικού πληθυντικού "s", έχει κάνει την ποιητική μας γλώσσα κακόηχη.
Η γλώσσα είναι η πολιτιστική μας κληρονομιά!!!
Ας την προατατεύσουμε.. της αξίζει!
Ευχαριστώ.