ΓΡΑΦΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ & Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥ ΑΠΟ ΑΥΤΟ

     Σὲ συνάρτηση πρὸς τὸ ἄρθρο γιὰ τὴν πορεία τῆς ἑλληνικῆς ἀλφαβήτου, αὐτὸ τὸ ἄρθρο ἔκρινα ὅτι θὰ ἦταν ἐνδιαφέρον ἐπίσης καὶ ἀναγκαῖο, γιὰ νὰ συμπληρώσει τὴν πορεία τῆς ἀλφαβήτου ὡς πρὸς τὴν γραφή. Ἔτσι παρατίθενται σὲ αὐτὸ τὸ ἄρθρο τὰ 24 βασικὰ ἑλληνικὰ γράμματα  καὶ ἡ γραφή τους ἀνα τοὺς αἰῶνες ὡς καὶ τὴν καθιέρωσή τους στὸ κλασικὸ ἑλληνικὸ σύστημα καὶ στὸ λατινικὸ. 

        Τὸ λατινικὸ ἀλφάβητο πρέπει νὰ ἐπισημανθεῖ ὅτι δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ χαλκιδικὸ ἀλφάβητο, τὸ ὁποῖο καὶ συνέστησαν οἱ ἄποικοι τῆς Κύμης στὶς νέες πόλεις ποὺ ἵδρυσαν στὴν Μεγάλη Ἑλλάδα.

        Ἡ γραφὴ τοῦ ἀλφαβήτου διέφερε ἀπὸ περιοχὴ σὲ περιοχὴ ἀνὰ τὴν περιοχὴ τῆς Ἑλλάδας καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον καθιερώθηκε τὸ ἀττικὸ ἀλφάβητο μὲ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ Εὐκλιδείου ἀλφαβήτου καὶ τὶς νέες ἀλλαγὲς ποὺ ἔφερε στὸ σύστημα γραφῆς μὲ τὴν δημιουργία τῶν δύο Ο (ὀνομαζόμενα πλέον ὄ μικρὸν καὶ ὧ μέγαν) ἀλλὰ καὶ τὴν τροπὴ τοῦ Η ἀπὸ καταγραφὴ τῆς δασείας στὸ μακρὸ Ε, καὶ τρέποντας τὸ βραχὺ Ε σὲ (Ε ψιλόν).

(Oἱ εἰκόνες ποὺ ἀκολουθοῦν εἶναι ἀπὸ τὸ 

ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ τοῦ Ἰωαν. Σταματάκου)

ΑΛΦΑ

 ΒΗΤΑ

 Νὰ σημειωθεῖ ὅτι στὰ ἀρχαῖα ἦταν μία προφορὰ ἐνδιάμεση στὸ σημερινὸ "β" καὶ "μπ"

 ΓΑΜΜΑ

ΔΕΛΤΑ

Ε (ΨΙΛΟΝ)

 ΖΗΤΑ

Ἡ σημερινὴ γραφὴ προῆλθε πολὺ ἀργότερα μὲ τὴν μετατροπὴ τῆς καθέτου σὲ πλαγιοκάθετο, ὡς ἀνάγκη μεγαλύτερης διαφορᾶς πρὸς τὸ  Ἰῶτα γιὰ τοὺς ἀκόμα περισσότερους χρῆστες τῆς πλέον "παγκοσμίου" γλώσσας, ποὺ εἶχε γίνει ἡ ἑλληνική. 

ΗΤΑ

 Στοιχεία περεταίρω γιὰ τὴν τροπὴ ἀπὸ ἀναγραφὴ τῆς δασείας σὲ φωνῆεν στὸ ἄρθρο αὐτό.

Ἡ προφορὰ τῆς δασείας εἶναι ἀντίστοιχη σχεδὸν τοῦ ἀγγλικοῦ H ὅταν λέμε "house" δὲν εἶναι καθαρὸ Χ ὅπως λέμε σήμερα, εἶναι πιὸ ἀνάλαφρο στὴν προφορά. 

ΘΗΤΑ

Τὸ δασυνόμενο Τ (καὶ γιὰ αὐτὸ καὶ TH σὲ ἄλλες γλῶσσες γιὰ αὐτὸν τὸν φθόγγο)

 ΙΩΤΑ

ΚΑΠΠΑ

 

Κάππα ἄν καὶ ὑπῆρξε χαλκιδικὸ ἐν τοῦτοις δὲν χρησιμοποιήθηκε στὸ λατινικὸ ἀλφάβητο παρὰ πολὺ ἀργότερα μιᾶς καὶ τὸ C κάλυπτε τὴν ἀνάγκη αὐτή.   

ΛΑΜΔΑ

 ΜΥ

 ΝΥ

 ΞΙ

Ὅπως μπορεῖτε νὰ δεῖτε γιὰ τὰ διπλά σύμφωνα (Ξ & Ψ) χρησιμοποιήθηκε καὶ ἡ διπλὴ γραφὴ σύμφωνα μὲ τὴν προφορὰ ἔτσι γιὰ ἕνα διάστημα τὸ Ξ γραφόταν ὡς ΧΣ 

(ὅπου Χ ἐπὶ τῆς οὐσίας εἶναι τὸ Κ μὲ δασυνόμενη προφορά)

Στὴν λατινικὴ διατηρήθηκε ὡς ΚΖ στὴν προφορὰ μιᾶς καὶ τὸ ἑλληνικὸ Σίγμα πολλὲς περιστάσεις ἀνάλογα τοῦ φθογγικοῦ περιβάλλοντος γινόταν" ζ" ἡ "σ" στὴν προφορὰ (ὅπως γίνεται π.χ. καὶ στὰ ἀγγλικὰ )

 Ο  (ΜΙΚΡΟΝ)

 ΠΙ

ἀπὸ ἄποψη γραφῆς ἀπὸ καὶ τὸ χαλκιδικό Ρ δὲν διαφέρει τόσο ἀπὸ τὸ ἀντίστοιχο Π καθὼς ὅπως φαίνεται εἶναι ἕνα κλείσιμο τῆς μικρῆς ἀναγραφόμενης γραμμῆς τῆς μίας πλευρᾶς του, 

μιᾶς καὶ ἀργότερα ἔγινε πιὸ ἰσομετρικό διατηρῶντας τὸ ἴσον καὶ τῶν δύο πλευρῶν.

 ΡΩ

Ἐπειδὴ χρησιμοποιοῦσαν τὸ Ρ γιὰ τὴν ἀναγραφὴ τοῦ πὶ ἐσχημάτισαν 

μία πιὸ μικρὴ γραμμὴ γιὰ νὰ διαφοροποιήσουν τὰ δύο γράμματα.

 ΣΙΓΜΑ

ΤΑΥ

 

 Υ  ΨΙΛΟΝ

Τὸ γρᾶμμα αὐτὸ στὸ φοινικὸ ἀλφάβητο εἶχε τὴν ἰδιότητα τοῦ ἑλληνικοῦ F , προφορὰ δηλαδὴ κοντὰ στὸ Β καὶ τὸ ΟΥ, τὸ λεγόμενο "Βαῦ". Στὰ ἑλληνικὰ ἦρθε νὰ ἀναπαραστήσει τὴν λεπτὴ προφορὰ τοῦ ἑνὸς ἑλληνικοῦ "ου" ποὺ μπορεῖται νὰ βρεῖτε π.χ. στὰ γερμανικὰ ὡς  ü . Ἐξ οὗ καὶ ψιλόν. Ἕνα ψιλὸ προφερόμενο στὸ στόμα "ου"

π.χ. σὲ περιοχὲς μπορεῖτε νὰ βρεῖτε νὰ γράφουν ΤΟΥΧΗ ἀντὶ ΤΥΧΗ λόγῳ πιὸ βαρειᾶς προφορᾶς.

Αὐτὸ τὸ γρᾶμμα στὴν λατινικὴ μὲ τὴν γραφὴ U ἀναπαρήστησε τὸ σχεδὸν ὄμοιο πρὸς τοῦ ἑλληνικοῦ θέματος F κι ἔτσι βρισκόταν στὴν θέση τῆς προφορᾶς τοῦ "OY"  καὶ τοῦ "B" γιὰ αὐτὸ καὶ ἀργότερα διασπάστηκε σὲ δύο γράμματα U καὶ V ἀντίστοιχα, ἐνῷ ἐξ ἀρχῆς στὰ λατινικὰ εἶχαν τὸ Y ὑπὸ τὸ ὄνομα y graecum (καὶ στὰ γαλλικὰ ἀκόμα τὸ λέν y greque) γιὰ λέξεις μόνον ἑλληνικὲς στὶς ὁποῖες τὸ ἔγραφαν, γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὴν ἑλληνικὴ ἰδιαιτερότητα τῆς προφορᾶς τοῦ "ου"

 ΦΙ

Τὸ δαυνομένο Π γράφτηκε Φ ἀμέσως στὴν πορεία τῆς γλώσσας, 

διατηρήθηκε ὡς δύο γράμματα ΠΗ (πὶ καὶ δασεία δηλαδή) στὶς ἰταλικὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας (Μεγάλη Ἑλλάδα) ὡς PH καὶ διατηρεῖται ὠς σήμερα ἔτσι πρὸς ἀντιδιαστολὴ πρὸς τὸ F (ἑλληνικὸ δίγαμμα ποὺ μεταφέρθηκε κι αὐτό) ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχουν σχεδὸν ἴδια προφορὰ ἀλλὰ ἡ λεπτὴ διαφορὰ ἐπειδὴ ὑπῆρχε στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα διατηρήθηκε στὴν καταγραφὴ τῶν ἑλληνικῶν λέξεων καὶ ὀνομάτων στὰ λατινικά. Ἔτσι, ἐνῷ ὑπῆρχε τὸ facio (φάκιο) ἔγραφαν Phaethon γιὰ τὴν ἰδιαιτερόητα τοῦ ἑλληνικοῦ φθόγγου "φ" . Μικρὸ τρικ εἶναι ὅτι ὅπου βλέπεται ph σὲ λατινογενεῖς γλῶσσες κατὰ 99% εἶναι λέξη δανεισμένη ἀπὸ τὰ ἑλληνικά.

ΧΙ

Τὸ Χ εἶναι ἐπὶ τῆς οὐσίας τὸ Κ δασυνόμενο καὶ γιὰ αὐτὸ θὰ δεῖτε σὲ μεταγραφὲς ξένων λέξεων στὴν λατινικὴ καὶ σὲ γλῶσσες ποὺ αὐτὴ γέννησε νὰ γράφονται  CHAOS ἀπὸ τὸ XAOΣ, δίνοντας τὸ ἰδιαίτερον τῶν δασέων φθόγγων τῆς ἑλληνικῆς.

ΨΙ

Ὅπως καὶ τὸ Ξὶ ἔτσι καὶ τὸ Ψὶ γραφόταν σὲ πολλὲς περιοχὲς διπλό ὡς ΦΣ 

(ὅπου Φὶ τὸ δασυνόμενο Π)

 Ω  (ΜΕΓΑ)

Ἕνα γράμμα ποὺ δημιουργήθηκε μὲ τὸ Εὐκλίδειο ἀλφάβητο, ὅπου καὶ διαφοροποιήθηκε ἡ γραφὴ τοῦ Ο βραχέος καὶ μακροῦ στὲ ὄ μικρὸν καὶ ὦ μεγα ἀντίστοιχα

Μὲ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ Ω στὸ ἑλληνικὸ σύστημα γραφῆς ἀναδύθηκαν καὶ οἱ διαφοροποιήσεις στὶς προφορὲς ἀνὰ τὶς ἑλληνικὲς περιοχές, ἔτσι ὑπῆρξαν γραφὲς «τρῶμα» & «θῶμα» ἀντὶ «τραῦμα» & «θαῦμα» ἢ «ὤριστος» & «ὤνθρωπος» ἀντὶ  «ἄριστος»«ἄνθρωπος» ἢ πάλι «Μῶσα» ἀντὶ «Μοῦσα» 

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ

Ἄν καὶ κατεγράφησαν κάποιες πληροφορίες κάτω ἀπὸ κάποια γράμματα, ἐδὼ θὰ καταγραφοῦν λίγες περισσότερες λεπτομέρειες. 

Τὸ πρῶτο λατινικὸ ἀλφάβητο ἦταν αὐτό περίπου τὸ χαλκιδικὸ

( μὲ σύγχρονα γράμματα βέβαια, μιᾶς καὶ τὸ σύστημα ἐδὼ δὲν παρέχει τὶς ἀνάλογες γραμματοσειρες)

ἰταλιώτικο ἀλφάβητο:

A B C D E V Z H Θ Ι Κ L M N Ξ Ο P Q R S T Υ Χ Φ Ψ F

Στὴν πορεία, ὅμως, μιᾶς καὶ ἡ ἐτρουσκικὴ γλῶσσα δὲν εἶχε προφορὲς ἴδιες μὲ τὴν ἑλληνικὴ ἄρχισε νὰ ἀναιρεῖ γράμματα κι ἔτσι 

A B C D E F Z H I K L M N O P Q R S T V X

Βάζοντας ἔτσι τὸ δίγαμμα νὰ ἀναπαριστᾶ τὸ "Φ" πλέον στὴν προφορὰ καὶ τὸ V νὰ ἔχει τὴν προφορὰ τοῦ "Y" τοῦ ἑλληνικοῦ τοῦ "ου" καὶ τοῦ ἐνδιάμεσου "β"

Ἀργότερα, ὅμως, τὸ C ἀπὸ γάμμα (προφορὰ σχεδον "γκ") πῆρε τὴν προφορὰ τοῦ Κ

δημιουργῶντας το C μὲ ἀγκύλη G ποὺ πῆρε τὴν προφορὰ "γκ" ἀλλὰ καὶ τοῦ "τζ", ἀνάλογα τοῦ περιβάλλοντος, διώχνοντας τὴν ἀνάγκη καὶ τοῦ Ζήτα τὸ ὁποῖο στὶς λεπτὲς προφορὲς
εἶχε τὴν θέση του τὸ S

Ἑνῶ καὶ τὰ ἑλληνικὰ Θ,  Φ  στὴν προφορὰ δὲν ὑπῆρχαν καὶ καταργήθηκαν ἐπίσης. 

Τὸ Ξ ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὸ X τὸ ὁποῖο πλέον ἐπίσης στὸ φωνητικὸ σύστημά τους δὲν ὑπῆρχε, ἀλλὰ ἔγινε ξι στὴν προφορὰ λόγῳ τοῦ διπλογράμματος ΧΣ ποὺ χρησμιοποιοῦσαν οἱ χαλκιδεῖς πρότινος γιὰ Ξ, τὸ ὁποῖο κι ἀναλόγως περιβάλλοντος γινόταν "κσ" ἢ "κζ" ἐπίσης.

Το Κ ὡς γρᾶμμα διατηρήθηκε ἀλλὰ ἦταν σπανιότατο καὶ γιὰ αὐτὸ πολλὲς φορὲς δὲν γραφόταν κἄν.

Ἀργότερα, ὅμως, κατὰ τὸν 1° ἀιώνα π. Χ.  λόγῳ τῶν πολλῶν ἑλληνικῶν λέξεων καὶ ὀνομάτων μετὰ τὴν κατάκτηση τῆς Ἑλλάδας,  "ἀναγκάστηκαν" νὰ προσθέσουν τὸ Z (ποὺ πρόσφατα στὴν ἱστορία τους εἶχαν ἀφαιρέσει ἀπὸ τὸ ἀλφάβητο) ἀλλὰ καὶ τὸ ἀπὸ καιρὸ Υ γιὰ νὰ γράψουν ἑλληνικὲς λέξεις.

Ἔτσι ἔγινε τὸ y graecum (υ ἑλληνικό). Ἀλλὰ τὰ ἔβαλαν στὸ τέλος τῆς ἀλφαβήτου τους ὡς τὰ λιγότερο σὲ χρήση.

Τὰ νεώτερα γράμματα ποὺ εἰσήχθησαν ἦταν τὸ W (διπλό V) γιὰ νὰ ἀναπαριστὰ λέξεις τῶν γερμανικῶν περιοχῶν κατὰ τὸν μεσαίωνα.  Τότε ἦταν ποὺ καὶ τὰ Ι καὶ U διαχωρίστηκαν πλήρως καὶ θεωρήθηκα ἐξ ὀλοκλήρου φωνήεντα, ἐνῷ δημιούργησαν τὸ J γιὰ νὰ ἀναπαρηστοῦν τὸ ἠμίφωνο ἰώτα γιὰ πρώτη φορὰ διαφορετικά. ( στὰ ἑλληνικὰ συνεχίζει καὶ εἶναι ἀκόμα μὲ τὸ Ι γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἰατρὸς γίνεται γιατρός π.χ.)