Powered By Blogger

Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2014

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΣΕ «-ειστε» ἤ «-ηστε» ;

Ἕνα πολὺ συχνὸ λάθος ποὺ συναντᾶμε καὶ πιὸ συχνὰ εἶναι στὴν ἐσφαλμένη ὀρθογραφία τῆς προστακτικῆς στὸ β' πληθυνιτκό.


Δηλαδή, γράφουν «Επικοινωνείστε με την γραμματεία» ἀντὶ «Επικοινωνήστε με την γραμματεία»


Λογικὸ ὅταν δὲν γνωρίζουμε πῶς βγαίνει ἡ προστακτικὴ ποὺ χρησιμοποιοῦμε στὸν λόγο καὶ σὲ ποιὸν ῥηματικὸ χρόνο ἀνήκει.


Τὸ «Ἐπικοινωνῆστε» καὶ τὸ κάθε προστακτικῆς σὲ «-ῆστε» εἶναι β´ πληθυντικὸ προστακτικῆς χρόνου ΑΟΡΙΣΤΟΥ, ὄχι ΕΝΕΣΤΩΤΑ.

Ὁ Ἐνεστὼς σχηματίζει προστακτικὴ «ἐπικοινωνεῖτε» καὶ χαρακτηρίζει ἐντολὴ διαρκείας, καὶ ἀπὸ ἐδὼ γίνεται ἡ ἐσφαλμένη ὀρθογραφία, ἐπειδὴ θεωροῦμε ὅτι τώρα προστάζουμε γιὰ κάτι, ἄρα θεωροῦμε τὸν τύπο «ἐπικοινωνῆστε» παροντικοῦ χρόνου, ἐνῷ πρόκειται γιὰ τύπο «ἀορίστου» ποὺ ἔχει ἰδιότητα ἐντολῆς μίας φορᾶς καὶ μάλιστα βλέποντας παλιὲς ἑλληνικὲς ταινίες θὰ καταλάβετε καὶ πῶς προκύπτει αὐτὸ ὁ ἀόριστος.

Ἀρχικὰ ὁ τύπος δὲν ἦταν «ἐπικοινωνῆστε» ἀλλὰ «ἐπικοινωνήσατε» καὶ ἐν συντομίᾳ λόγου ἔγινε «ἐπικοινωνῆστε».

Σίγουρα ἔχουμε ὅλοι ἀκούσει τὴν φράση «Ἀκούσατε! Ἀκούσατε!»  ὅταν θὰ ἔβγαζε λόγο κάποιος· δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τύπο προστακτικῆς ἀορίστου μὲ στὰ νέα ἑλληνικὰ ἔχει γίνει «Ἀκοῦστε! Ἀκοῦστε!»

Ἑκεῖ πρέπει, λοιπόν, νὰ δώσουμε βάση. Νὰ κατανοήσουμε καλύτερα τοὺς τύπους ποὺ χρησιμοποιοῦμε.

Σίγουρα ἄν ὁ τύπος εἶχε μείνει ὡς «Ἀκούσατε», «ἐπικοινωνήσατε» κ.λπ. ἀντὶ νὰ ἁπλοποιηθεῖ τότε θὰ ἀναγνωριζόταν μονομιᾶς, ἀλλὰ μιᾶς καὶ ἡ γλῶσσα ἐξελίσσεται, πρέπει νὰ γνωρίζουμε, τί χρήση κάνουμε, γιὰ νὰ τὴν γράφουμε σωστά.

Ἔτσι ξέρουμε ὅτι ἔχουμε τὴν προστακτικὴ ἐνεστῶτα ποὺ δίνει διάρκεια προσταγῆς, μιᾶς καὶ ὁ ἐνεστῶτας εἶναι χρόνος παροντικὸς διαρκείας καὶ εἶναι καὶ ἡ πολυσύχναστη προστακτικὴ ἀορίστου, ποὺ δίνει προσταγὴ τῆς στιγμῆς, μιᾶς καὶ ὁ ἀόριστος εἶναι χρόνος στιγμιαῖος.